Tłumaczenie chińskich idiomów

Praca tłumacza jest pełna pułapek. Tłumaczenie języka chińskiego jest trudniejsze niż tłumaczenie języków zachodnich. W dzisiejszym blogu opowiemy o trudnościach, jakie napotyka chińskie tłumaczenie.

Czy istnieje coś takiego jak "chiński"?

Termin "chiński" nie odnosi się do jednego języka. Jest on używany do opisania różnych dialektów, takich jak kantoński i mandaryński. Tłumacze napotkają dodatkowe wyzwania, jeśli skupią się na "głównym dialekcie mandaryńskim", którym posługuje się większość mieszkańców Chin. Tłumaczenie chińskich tekstów może być trudnym zadaniem ze względu na złożoność znaków, różnice między pismem tradycyjnym a uproszczonym lub całkowicie obcą strukturę gramatyczną. Fakt, że chińskie teksty są pełne metafor, przysłów i idiomów, które odnoszą się do chińskiej kultury, sprawi, że będą one niezrozumiałe dla zagranicznych czytelników.

Chengyu

Nazwa "chengyu" (uproszczony chiński - Cheng Yu; fonetyczna transkrypcja pinyin - cheng yu) jest zwykle tłumaczona jako "chińskie idiomy", choć ich definicja jest nieco bardziej skomplikowana. Różne słowniki różnie definiują te wyrażenia, ale wszystkie są czteroznakowymi wspólnymi wyrażeniami, które mają swoje korzenie w klasycznych chińskich powieściach i starożytnej chińskiej historii. Chińczycy uwielbiają ten ozdobny, symboliczny język. Chengyu są używane zarówno w mowie, jak i piśmie chińskim. Ich znajomość jest również niezbędna przy tłumaczeniach z języka chińskiego.

Nawet zaawansowani chińscy studenci mają problemy z Chengyu, nie tylko z powodu ich ogromnej liczby: są ich tysiące! Niektóre idiomy są oczywiste, jak Gu Fang Zi Shang, który oznacza "samotną różę zakochaną w swoim zapachu" lub osobę, która jest zakochana w sobie. Inne jednak mogą pojawić się jako przypadkowy ciąg znaków bez kontekstu. Dobrym przykładem jest idiom Luan Qi Ba Zao, który oznacza chaos/wielkie zamieszanie. Jego dosłowne znaczenie to "chaos", ale znaki oznaczają również "siedem" i "osiem". Idiom ten odnosi się do dwóch chaotycznych okresów w historii Chin. Dla kogoś, kto o tym nie wie, może to być źródłem sporych kłopotów podczas tłumaczenia.

Strategie tłumaczenia

Gdy tłumacz zidentyfikuje frazę jako chengyu, nadszedł czas, aby wybrać strategię tłumaczenia. Może spróbować znaleźć podobny idiom w języku docelowym lub przetłumaczyć oryginalny idiom. Jeśli nie zakłóci to zbytnio tekstu, może dodać krótkie wyjaśnienie. Może też zastąpić go nieidiomatyczną frazą lub słowem, a nawet pominąć go w tekście docelowym. W przypadku chińskich tekstów, które są zwykle bogate w idiomatyczne metafory i zwroty, użycie tych dwóch technik zmieni ton i charakter tekstu. Korzystanie ze strategii, które NIE obejmują frazy idiomatycznej, powinno być stosowane tylko wtedy, gdy wszystkie inne metody zawiodły.

Tłumaczenie nigdy nie jest idealną repliką oryginału. Jednak zadaniem profesjonalnego tłumacza jest przekazanie znaczenia i tonu tekstu źródłowego. Ważne jest, aby rozumieć nie tylko język, ale także kulturę i historię kraju, na który się tłumaczy. Pomoże to w tłumaczeniu trudnych środków stylistycznych, takich jak przysłowia, metafory i idiomy. (E.S.)