Jakie wyzwania stawia poprawność polityczna przed tłumaczeniem na język angielski?
9 czerwca 2023Zachowania dyskryminacyjne stanowią problem w wielu dziedzinach życia, w tym w zwyczajach, prawie i lingwistyce. Poprawność polityczna może być rozumiana jako kod językowy, którego należy przestrzegać, aby uniknąć wypowiedzi lub działań, które mogą urazić mniejszość religijną lub etniczną. Wszystkie problemy związane z nazewnictwem grup społecznych i nie tylko wynikają z różnic kulturowych. Sprzeczne poglądy, wzorce myślenia i systemy wartości mogą zakłócać proces komunikacji interpersonalnej. Możemy usprawnić ten proces poprzez zdobywanie wiedzy i świadomości na temat różnorodności kulturowej. A co z kwestią poprawności politycznej? Czy tłumacz powinien przestrzegać zasad poprawności politycznej czy własnych przekonań?
Nazwa grupy etnicznej i rasowej
Tłumaczowi, który nie ma żadnych zasad do przestrzegania, łatwo jest popełnić błąd. Ogólnie zaleca się używanie określeń, które są akceptowane przez przedstawicieli mniejszości narodowych. Czarny jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych słów opisujących pochodzenie etniczne. Odnosi się do osoby, która jest czarna. Zgodnie z zasadami poprawności politycznej, termin Black i jego angielski odpowiednik Black mają pejoratywny wydźwięk. Dlatego zaleca się używanie wyrażenia Afroamerykanin w odniesieniu do osób czarnoskórych.
Terminologia dotycząca niepełnosprawności
Obecną zasadą nazywania osób niepełnosprawnych jest skupienie się na osobie, a nie na jej konkretnej niepełnosprawności. Nazywając osoby niepełnosprawne, bezpiecznie jest używać zwrotów takich jak niedowidzący (niedowidzący), osoby z porażeniem mózgowym (osoby z chorobami psychicznymi) itp. Jest to problem, który dotyczy nas wszystkich, nie tylko tłumaczy. Należy unikać negatywnych określeń, takich jak upośledzony czy kaleka. Wiele osób niepełnosprawnych nie akceptuje określeń slangowych, takich jak "sprawny inaczej" lub "niepełnosprawny ruchowo".
Nazwy zawodów w języku żeńskim
Większość angielskich nazw zawodów nie określa płci, np. teacher, cook. Może to sprawiać problemy tłumaczom podczas przekładania tych słów na język polski. Według Rady Języka Polskiego możliwe jest używanie żeńskich nazw zawodów. Wskazuje to na równość kobiet i mężczyzn. Może to stanowić problem, ponieważ wiele nazw brzmi dwuznacznie. Zgodnie z polską zasadą tworzenia nazw żeńskich, należy dodawać końcówki "-a" lub "-ka". Pozwala to na utworzenie słów takich jak premierka czy premiera. Dodając formę grzecznościową Pani, słowo premierka można interpretować na dwa różne sposoby: jako kobietę na stanowisku premiera lub kobietę, która - czyje imię? - premierka. Czym powinien kierować się tłumacz przy podejmowaniu decyzji o tłumaczeniu żeńskich nazw zawodów - zasadami językowymi czy zdrowym rozsądkiem?
Wiedza i świadomość kulturowa odgrywają kluczową rolę w procesie tłumaczenia. Pozwalają tłumaczom podejmować najlepsze decyzje. Kwestie poruszone w tym artykule to tylko niewielka część problemów, z jakimi borykają się tłumacze.
M.S.
Źródła:http://niepelnosprawni.sggw.pl/MPIPS_Savoir_vivre.pdfhttps://core.ac.uk/download/pdf/197752586.pdfhttps://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1861:stanowisko-rjp-w-sprawie-zenskich-form-nazw-zawodow-i-tytulow